تبیین ادراک اعضای هیأت علمی در زمینه چالش‌های موجود درآموزش پزشکی پاسخگو: یک تحلیل محتوای کیفی

زمینه و هدف: آموزش پزشکی به عنوان بخشی از نظام آموزش عالی در دهه‌های اخیر، با سرعت زیادی در حال توسعه و گسترش می‌باشد. با توجه به پیچیدگی‌های موجود در آموزش بالینی، تأثیرپذیری آن از عوامل مختلف محیطی، تغییرات اخیر در محیط بالینی، اهمیت پاسخگو بودن نسبت به بیماران و جامعه و چالش‌هایی که در زمینه آموزش پزشکی پاسخگو وجود دارد، به نظر می‌رسد که تبیین ادراک اعضای هیأت علمی در رابطه با چالش‌های موجود در زمینه آموزش پزشکی پاسخگو که هدف این مطالعه بود، ضروری می‌باشد. روش کار: این مطالعه به روش تحقیق کیفی با رویکرد سنتی تحلیل محتوا در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی در سال 1393 انجام گردید. دانش تولید شده در این رویکرد، بر اساس دیدگاه واحد و منحصر به فرد شرکت‌کنندگان و ریشه گرفته از داده‌های واقعی متن به دست آمد. مشارکت‌ کنندگان، 8 نفر از اعضای هیأت علمی بودند که بیشترین اطلاعات را در مورد عوامل زمینه‌ای اثرگذار بر آموزش پزشکی پاسخگو، بازگو نمودند (نمونه‌‌گیری هدفمند). مصاحبه‌های نیمه‌ ساختارمند با آن‌ها صورت گرفت و از آن‌ها خواسته شد تا به توصیف تجربیات و ادراکات خود در خصوص آموزش پزشکی پاسخگو بپردازند. به این ترتیب، جمع‌آوری داده‌ها تا رسیدن به اشباع ادامه یافت. همزمان با جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه و تحلیل آن‌ها نیز، ضمن در نظر داشتن معیارهای قابلیت اعتماد (Trustworthiness) انجام شد. یافته‌ها: یافته‌ها شامل 4 درون‌مایه اصلی «آموزش معیوب و جامعه محور نبودن آن، مشکلات مدیریتی و کمبود منابع، عدم تعهد کافی در استادان به عنوان الگو (Role model) و بی‌انگیزگی دانشجو» بود. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، ضرورت تغییرات و تحول بنیادین و همه جانبه در برنامه‌های آموزشی و ارتقای روند آن‌ها، به نحوی که نیازهای جامعه به صورت برجسته‌تری در آن‌ها نمایان باشد، به خوبی احساس شد. همچنین، راهکارهایی جهت افزایش انگیزه در استادان و دانشجویان ارایه گردید.